Zemin Etüdünde 10 Kural

1-Sorunlar neden oluyor?

Eğer zemininizde yapı kimyasal ürünlerinden herhangi birini kullanmaya karar verdiyseniz, normal inşaat faaliyetleri ile gideremediğiniz bir sorununuz var demektir. Size tavsiyemiz önce sorununuzun ne olduğunu bulun ve giderin. Alanda yapı kimyasalları ile bir çalışma bile yapsanız, sorun devam ediyorsa kullandığınız üründe de sorun yaratabilir. Örneğin zemin altında nem sorununuz varsa, üzerine boşuna zemin kaplaması yaptırmayın. Betonunuz 30 sene boyunca yağ ve kimyasal maddelerin etkisinde ise uzun ömürlü bir yol çizgisi beklemeyin. Su kanalınızdan sürekli 90 derece sıcaklıkta su geçiyorsa boyamanız boşunadır. Yapı kimyasalları bazı problemleri çözebilir. Ama çoğunun asıl amacı problemsiz bir yüzeyin tekrar aynı sorunlarla deforme olmasını engellemek ve geciktirmektir.  Daha önce kullandığınız yapı kimyasal ürünlerinde ürünün ortalama dayanım süresine bakın. Ürün eğer dayanım süresinden daha az dayanmışsa, ortamınıza uygun olmayan bir ürün olabilir, yanlış uygulanmış olabilir, ortamınızdaki bir sebep ürünün erken deforme olmasına neden olabilir. Yeni uygulamada sorunlarınızı giderdikten sonra hedefiniz, kullandığınız ürünü ortalama garanti süresi ve bu süre üstünde rahatlıkla kullanabiliyor olmanızdır.  Çok yapılan hatalardan bir tanesi ortalama üstünde dayanmış bir ürününüz varken başka ürün ve uygulamacı aramanızdır. Böyle bir durumunuz var ise asla ürünü ve uygulamacınızı ekonomik olsa bile değiştirmeyin. Sonuç sizin için çok daha pahalı olabilir. Örneğin A tipi bir yol boyanız varken daha uygun olduğunu düşündüğünüz B tipi bir yol boyası aldınız ve eski A tipi yol boyasının üzerine uyguladınız. Yeni boyanız eski boyanız ile bağdaşmazsa paranızı çöpe atmış olursunuz. Mutlaka A tipini arayın ve hatta aynı firmadan satın almaya çalışın.  

2- Zeminin doğal yapısı

Çok kolay gibi gözükse bile zemin hakkında yüzde yüz bilgi sahibi olmak zahmetlidir:

A-        Öncellikle zemininiz ne zaman yapılmış mutlaka öğrenin. Çünkü eski zeminlerde yapı kimyasalları ile uygulama yapmak bazen zemini yenilemekten daha pahalıya gelebilir. Örneğin 30 sene boyunca kimyasal etki altında olan bir beton zemininiz olduğunu düşünün. Birçok yöntemle temizleseniz bile kendi doğasına aykırı olan kimyasalları barındırdığı için artık çürümüştür. Böyle bir zemin üstüne uygulama yapmak kalite ve dayanım açısından sakıncalıdır.

B-        İkinci olarak zemininizde örneğin tamirat gerekiyorsa bir çukurun içine anahtar sokun. Maalesef üst yüzeyi çok sağlam bir zeminin içi, kum kadar yumuşak olabiliyor.  Buda çukur oluşmasına neden oluyor.  Bazen üstünü alıp uygulama yapılabiliyor. Ama bazen altta sağlam zemin çok derinlerde kalmış olabiliyor. Böyle bir durumda yenilenmesi gereken bir zemindir.

C-        Derz kesimlerinizi kontrol edin. İki ana arasında kot farkı var mı, bir düz cetvel ile tespit edilmeli.  Elbette farkı ölçüler var. Ama genelde fabrikalarda gördüğümüz ana derz ölçüleri 4/4, 6/4 ve 6/6 oluyor.  Bazen bu derzler yetersiz olabiliyor. Alanınızda yürüyün. Yerde uzun bir çatlak tespit ederseniz bu çatlağın duvardan duvara olup olmadığını kontrol edin. Belli aralıklarla böyle bir durumunuz var ise zemininiz kendini kırarak derz oluşturuyor demektir. Böyle bir durumda mutlaka bir inşaat firmasıyla irtibata geçmenizi ve zemininizde ekstra derz açtırmanızı tavsiye ederiz.   

3- Zemin etkileyen kimyasal maddeler

Yere dökülen kimyasal maddelerin hepsinin listesini çıkarın. Kullanmayı düşündüğünüz ürünün mutlaka bir kimyasal dayanım listesi vardır. Bu listeden sizin kimyasal ürünlerinize uyup uymadığını görebilirsiniz. Genelde uyumlu, uyumsuz ve şartlı uyumlu diye 3 şekilde değerlendirilir. Eğer bu liste yoksa istediğiniz ürünün el numunesini isteyin. Kendi laboratuvarınızda bir uygun kaba koyun ve yere dökülen tüm kimyasallarınızı kabın içine boşaltın. Minimum 1 ay bekleyin. 1 ay sonra üründe herhangi bir deformasyon, renk değişikliği olmazsa ürünü sorunsuz kullanabilirsiniz. Bazen 29 gün sorunsuz gözüken bir ürün 30. günde deforme olabiliyor. Bu nedenle tavsiyemiz 1 ay şartına mutlaka uyun.

4-Zemini etkileyen mekanik etkiler

Maalesef en hafif mekanik etki bile zemin yapı kimyasallarının düşmanıdır. Garantili bir sonuç elde edemezsiniz. En çok sorun endüstriyel zemin kaplaması, yol çizgi boyası ve derz dolgularında gözükür.

Metal etkisini kaldırabilirseniz bu sorunlarda oluşmaz. Sadece tekerlekleriniz metal ise, eğer mümkünse, normal tekerlekle değiştirin. Beyaz tekerleğin avantajı tekerlek izi oluşturmamasıdır. Bu nedenle metal etkisi olmasa bile normal tekerleklerinizi de beyaz lastik tekerleğe dönüştürmenizi tavsiye ederiz.

Yere sürterek taşınan paletler var ise bu alanlardaki zemin uygulamaları çok süratli aşınır. Mecbur değilseniz başka ürünlerle çalışma yapmanızı tavsiye deriz. Eğer bu alanların yeri belli bölgeler ise bu bölgelerin kenarlarını yol çizgisi ile işaretleyin ve bırakın. Zemin uygulamalarınızı diğer bölgelerde yapın. (Not: Tamir uygulaması yapabilirsiniz. Tamir malzemeleri de deforme olur. Ama genelde sadece üst yüzeyde yoğun çizilme tespit ediyoruz. Yere metal düşürülüyorsa, dev kablo makarası gibi ağır metal taşınıyorsa zeminde hiçbir kimyasal uygulama yapmayın.  Alanları belli ise güvenlik için işaretleyin.

5-Alanın trafik yoğunluğu

Size teklif verecek kişi ve kuruluş alanınızı sadece randevu esnasında görür. 1 saat önce ve sonrası hakkında en ufak fikri yoktur. Bu nedenle ürün ve uygulama teklifi almadan önce alandaki trafiğinizi çok iyi tanımlayın. Kaç kişi çalışıyor? Nerelerde yürüyor? En çok hangi vardiya yoğun? İş güvenliği kurallarına ne kadar uyuluyor? Kaç araç aynı anda çalışıyor? Boş ve tam yüklü ağırlıkları ne? Kaza oluyor mu? Oluyorsa nerede ve neden oluyor? Sorularının cevaplarını mutlaka yazılı listeleyin ve durumunuzu teklif verecek firmaya mutlaka eksiksiz bildirin.  Örneğin ince zemin kaplama teklifi vermeyi düşünen bir kuruluş, trafiğinizin gerçek durumunu görünce teklifini, nedenlerini de size anlatarak kalın bir zemin kaplama türüne çevirecektir.

6-Ortamın hava ve havalandırma şartları

Tüm yapı kimyasalları oksijeni çok sever. Oksijen kullanılan ürünün çok iyi kimyasal reaksiyona girmesini sağlar. Bu sayede uygulamadan iyi kalitede ve dayanıklı sonuç elde edersiniz. Ayrıca iyi havalandırma, kullandığınız ürünlerin kururken oluşan kimyasal reaksiyonları esnasında uçan bileşenlerinin alandan çabuk çıkmasını sağlar.  Eğer ortamda iyi bir havalandırma yoksa, uygulama esnasında mutlaka ortamda havalandırmayı sağlayacak şekilde kapı ve pencereleri açın ve havalandırma sağlayacak vantilatör veya benzeri araçları kullanın. Dikkat etmeniz gereken bir diğer konuda ortam sıcaklığıdır. Yapı kimyasallarında ideal ortam sıcaklığı laboratuvar sıcaklığı dediğimiz 20 derecedir.  Ortamın sıcaklığı çok daha az veya fazla olabilir. Eğer mümkünse normal hava sıcaklığını önceden sağlayıp sağlayamayacağınızı kontrol edin. Bazı kimyasalların uygulamada istediği sıcaklık şartları vardır. Eğer o anda o sıcaklığı sağlayamıyorsanız uygulamayı başka tarihe erteleyin. 

7-Alt zeminden gelen nem sorunu

Eğer zemin altından nem şüpheniz varsa mutlaka bir zemin betoncusuna önceden gösterin ve gerekli tamiratları yapın. Bu sorun genelde zemin ve bodrum katlarında daha fazla gözükür. Profesyonel nem ölçü aletleri ile zemindeki nem durumunuzu ölçebilirsiniz. Kullanılan basit bir diğer yöntemde, zeminin muhtelif yerlerine 1 metrekare ölçüsünde naylon yapıştırmaktır. Naylonu tüm kenarlarını bant ile yapıştırarak yere koyun. 24-48 saat bekleyin. Eğer naylon üzerinde buhar, nem görürseniz zemin altı nem sorununuz vardır. Ciddi bir yapı kimyasal yatırımından önce bu sorunu mutlaka giderin.  Alanı mutlaka bir zemin betoncusuna önceden gösterin ve gerekli tamiratları yapın.

8-Alanın trafiği; uygulama için alan ne kadar trafiğe kapatılabilir?

İki tip kuruma zamanı vardır. Kuruma süresi ve tam mukavemetli kuruma süresi. Kuruma süresi bir ürünün kimyasal reaksiyonunu tamamlayıp üzerine çıkabildiğiniz süredir. Tam mukavemetli kuruma süresi bir ürünün prizlenme süresinin bitip normal trafiğinizle üzerine çıkabildiğiniz zamandır. Örneğin standart bir beton zemin üzerine 1 gün sonra çıkarsınız. Ama betonun prizlenme süresi 28 gündür. Bir ürünü, üstüne bile çıksanız, tüm prizlenme süresi boyunca normal trafiğinizde kullanırsanız ömrü, kalitesi ve niteliği üzerinde olumsuz etki yaratırsınız. Peki bu bilgiler niçin çok önemli? Çünkü zeminde herhangi bir yapı kimyasal ürün kullandığınızda ürün tam mukavemetli kuruma süresi bitene kadar ürünün üzerinde normal trafiğinizin olmaması lazım.  Bu süreyi mutlaka öğrenin. Bu şartları sağlayıp sağlamadığınıza karar verin. Sağlayamıyorsanız sene içinde hangi tarihte uygun oluyorsa uygulamayı o zamanlarda gerçekleştirin. Bulamazsanız, şartınıza uygun tam mukavemetli kullanım süresine sahip ürün kullanın. 

9-Kuru, temiz ve sağlam alt yüzey

Size bu kitapçıkta bahsettiklerimizden hiçbirini yapmasanız bile bu maddede bahsettiklerimizi mutlaka yapmanızı tecrübeye dayanarak tavsiye ediyoruz. Zemin ile alakalı yapı kimyasalları mutlaka kuru, temiz ve sağlam alt yüzey ister. Bu şartları sağlayamıyorsanız uygulama yapmayın. Şartları sağladıktan sonra uygulama yapın. Hem rakip ürün ve uygulamalarda hem kendi yaptığımız ürün ve uygulamalarda gördük. İyi bir alt yüzey hazırlığı yapıldığı zaman kullanılan ürün, garantisinden çok daha fazla sorunsuz bir şekilde kullanılıyor. 

10-Ne beklediğinizi bilin

Yapı kimyasalları size ortamınızda çözüm sağlamalı. Bu durumda çözüm sağlayabilmesi için sizin de bir sorununuz ve beklentiniz olmalı. Bunları daha önceden bilmek çok önemlidir.  Bunları çıkarın ve listeleyin. Beklentileriniz mantıklı veya yapılamaz olabilir. Bunun cevabını kendi zemin etüdünüzü yaptırdıktan sonra size ürün ve uygulama teklifi verecek kişi ve kuruluşlar vermelidir.  Kendi zemin etüdünüzü yaparsanız, karşınızdaki firmanın size çözüm sağlamak için mi geldiğini yoksa sadece derdinin ürün ve uygulama satmak mı olduğunu fark edersiniz. Zemininizi daha önceden tanırsanız, ne istediğinizi daha iyi bildiğiniz için projeniz çok daha dikkatli alınacaktır. Bilerek ürün ve uygulama seçtiğiniz zaman ödediğiniz ücret doğru, hatta uzun vadede çözüm sağlandığı için ucuz olacaktır. Konu teknik bir konudur. Bu nedenle projeyi sadece satış departmanına bırakmayın. Mutlaka yüzde yüz destek olun.